Diagnoza to proces, dzięki któremu możemy poznać przyczyny i trudności ucznia oraz możliwości jego rozwoju. Każdy zgłaszany problem traktujemy indywidualnie i wieloaspektowo. Diagnozę powinna poprzedzić konsultacja, która na podstawie wywiadu pozwoli dobrać odpowiednie narzędzia diagnostyczne. Trafna diagnoza stanowi podstawę do zaplanowania dalszych, efektywnych działań.
Przygotowujemy dokumentację do Zespołów Orzekających przy Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych oraz do Zespołów Orzekających o Niepełnosprawności.
Na to spotkanie rodzice powinni przynieść posiadaną dokumentację (książeczkę zdrowia, dokumentację medyczną i/lub psychologiczną, opinię ze szkoły), która jest niezwykle pomocna w zaplanowaniu wspólnie z rodzicem procesu diagnostycznego i terapeutycznego.
Oferta badań psychologicznych dla młodzieży
Zaburzenia ze spektrum autyzm (ASD)Więcej…Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu (Autyzm, Zespół Aspergera) powinna obejmować następujące obszary:
1.Konsultacja psychologiczna – pogłębiony wywiad z rodzicami przeprowadzany przez psychologa w celu zebrania informacji na temat dotychczasowego rozwoju, obserwowanych niepokojących objawów i mocnych stron. Jeżeli w trakcie konsultacji potwierdzi się ryzyko występowania całościowych zaburzeń rozwoju rodzice otrzymują do wypełnienia przez nich samych oraz przez nauczyciela – przesiewowy arkusz wywiadu ASRS. Po dostarczeniu wypełnionych kwestionariuszy oraz obliczeniu wyników psycholog planuje dalszą diagnozę.
Na wizytę rodzice powinni przygotować:
- książeczkę zdrowia do wglądu,
- kserokopię aktualnych wyników badań zdrowia ucznia, wcześniejszych wyników badań EEG, tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, badania słuchu, wypisów ze szpitala oraz inne posiadane przez rodziców badania medyczne,
- dokumentację z wcześniejszych badań psychologicznych, pedagogicznych itp.,
- aktualną opinię z placówki, w której przebywa uczeń.
2. Diagnoza psychologiczna – przebiega podczas kilku spotkań, w skład których mogą wchodzić następujące działania: próby kliniczne, testy psychologiczne, obserwacja, test ADOS 2, które na podstawie ściśle określonych kryteriów diagnostycznych umożliwiają stwierdzenie i określenie stopnia zaburzenia. O przebiegu diagnozy decyduje psycholog prowadzący po przeprowadzonej konsultacji psychologicznej.
Pierwsze spotkanie – obserwacja kliniczna ucznia, w trakcie której wykorzystujemy narzędzie diagnostyczne ADOS 2. Jest to narzędzie do diagnozowania i oceniania objawów autyzmu dzieci (od 12 miesiąca życia), młodzieży i dorosłych. ADOS pomaga specjalistom obiektywnie i trafnie oceniać zachowania wynikające z całościowych zaburzeń rozwoju ze spektrum autyzmu
Kolejne spotkania – przeprowadzana jest diagnoza funkcjonalna z uwzględnieniem potencjału intelektualnego.
3. Konsultacja psychologiczna, która kończy proces diagnostyczny i polega na spotkaniu z rodzicami, przedstawieniu diagnozy psychologicznej wraz z omówieniem wyników badań.
4. Konsultacja u lekarza psychiatry dzieci i młodzieży. Mająca na celu ocenę stanu zdrowia ucznia oraz postawienie właściwej diagnozy.
Diagnoza zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) powinna obejmować następujące obszary:
1.Konsultacja psychologiczna – pogłębiony wywiad z rodzicami mający na celu zebranie informacji na temat dotychczasowego rozwoju ucznia oraz obserwowanych przez rodziców niepokojących objawów. Na wizytę rodzice powinni przygotować dostępną dokumentację medyczną dziecka – książeczkę zdrowia, aktualne badania lekarskie, wypisy i karty informacyjne ze szpitala, informacje i historie choroby dotyczące dotychczasowego leczenia psychiatrycznego oraz inne badania istotne dla procesu diagnostycznego, dostępną dokumentację psychologiczną z poprzednich lat i opinie szkolne.
2. Diagnoza psychologiczna – przebiega podczas kilku spotkań, w skład których mogą wchodzić następujące działania: próby kliniczne, obserwacja, test IDS 2 – wybrane próby, które na podstawie ściśle określonych kryteriów diagnostycznych umożliwiają stwierdzenie występowania zaburzenia u ucznia. O przebiegu diagnozy decyduje psycholog po przeprowadzonej konsultacji psychologicznej.
- Pierwsze spotkanie –polegające głównie na diagnozie funkcjonalnej z uwzględnieniem potencjału rozwojowego bazując na obserwacji klinicznej i wyników kwestionariusza CONNERS-3. Kwestionariusz Conners 3. Pierwsze w Polsce tak obszerne narzędzie do diagnozy ADHD i zaburzeń współwystępujących, które daje szereg możliwości, takich jak ocena funkcji wykonawczych, zastosowanie skal kontrolnych, identyfikacja obszarów nieprzystosowania, przesiewowa ocena objawów lęku i depresji oraz bezpośrednie powiązanie z systemem klasyfikacji zaburzeń DSM-5. Zestaw kwestionariuszy Conners 3 umożliwia zebranie informacji od różnych osób, patrzących na problemy dziecka z różnych perspektyw (zawiera wersje dla rodzica, nauczyciela i do samoopisu). Kwestionariusze przeznaczone są do badania dzieci i młodzieży w wieku 6-18 lat.
- Drugie spotkanie – przeprowadzana jest ocena poziomu nadruchliwości, impulsywności i zaburzeń uwagi z wykorzystaniem wybranych prób – funkcje wykonawcze– IDS-2 Skale Inteligencji i Rozwoju dla Dzieci i Młodzieży. IDS-2 Skale Inteligencji i Rozwoju dla Dzieci i Młodzieży – wybrane próby – funkcje wykonawcze. Ocena funkcji wykonawczych w IDS-2 uwzględnia ich 3 podstawowe mechanizmy: hamowanie, pamięć roboczą i giętkość poznawczą. Testy mierzące funkcje wykonawcze wymagają fluencji słownej, podzielności uwagi (jednoczesnego wykonywania dwóch czynności), hamowania i planowania reakcji. Przeznaczony do badania dzieci i młodzieży w wieku 5-20 lat.
- Trzecie spotkanie – przeprowadzane jest badanie psychologiczne, które ma na celu określenie możliwości intelektualnych dziecka/ nastolatka.
3. Konsultacja psychologiczna, która kończy proces diagnostyczny i polega na spotkaniu z rodzicami, przedstawieniu diagnozy psychologicznej wraz z omówieniem wyników badań.
4. Konsultacja u lekarza psychiatry dzieci i młodzieży. Mająca na celu ocenę stanu zdrowia oraz postawienie właściwej diagnozy.
ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition) to narzędzie diagnostyczne służące do oceny występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) u dzieci i dorosłych. Jest to zoptymalizowana wersja pierwotnego ADOS, która zapewnia bardziej precyzyjną i aktualną ocenę zachowań charakterystycznych dla autyzmu.
ADOS-2 jest wykorzystywany przez wyszkolonych profesjonalistów do przeprowadzania obserwacji i oceny trudności społecznych, komunikacyjnych i zachowania u osób podejrzewanych o autyzm. Narzędzie składa się z różnych zadaniowych scenariuszy, takich jak zabawy z zabawkami, dialogi i działania, które pozwalają obserwować i oceniać różnorodne aspekty funkcjonowania społecznego i komunikacyjnego.
Ostateczna diagnoza ASD nie jest oparta wyłącznie na wynikach ADOS-2; wymaga ona również szerokiej oceny, w tym informacji od rodziców, opiekunów i innych osób związanych z badanym nastolatkiem lub dorosłym. ADOS-2 jest jednym z wielu narzędzi, które są używane w procesie diagnostycznym, pomagając w identyfikacji i zrozumieniu cech charakterystycznych dla autyzmu.
Kwestionariusz ASRS jest przeznaczony do pomiaru zachowań związanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD), takich jak problemy w zakresie umiejętności komunikacyjnych, deficyty uwagi, trudności w kontaktach z rówieśnikami i z dorosłymi. Uwzględnia również kryteria diagnostyczne ASD z DSM-IV-TR; komentarz zamieszczony w podręczniku pozwala dostosować wnioski diagnostyczne do modyfikacji wprowadzonych w DSM 5. Kwestionariusz pozwala dodatkowo diagnozować deficyty w zakresie uwagi, czego nie obejmują główne osie diagnostyczne klasyfikacji zaburzeń DSM. Deficyty te, jak wynika z obserwacji klinicznej, współwystępują i osiowymi objawami ASD.
Kwestionariusz Conners 3. Pierwsze w Polsce tak obszerne narzędzie do diagnozy ADHD i zaburzeń współwystępujących, które daje szereg możliwości, takich jak ocena funkcji wykonawczych, zastosowanie skal kontrolnych, identyfikacja obszarów nieprzystosowania, przesiewowa ocena objawów lęku i depresji oraz bezpośrednie powiązanie z systemem klasyfikacji zaburzeń DSM-5. Zestaw kwestionariuszy Conners 3 umożliwia zebranie informacji od różnych osób, patrzących na problemy dziecka z różnych perspektyw (zawiera wersje dla rodzica, nauczyciela i do samoopisu). Kwestionariusze przeznaczone są do badania młodzieży do 18 r.ż.
Neuroflow – to nowatorski, pierwszy w Polsce interaktywny trening wyższych funkcji słuchowych dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami przetwarzania słuchowego (centralnymi zaburzeniami słuchu) oraz dzieci z grupy ryzyka tych zaburzeń od 4 roku życia.
Pogłębionej diagnozy w kierunku zaburzeń centralnego przetwarzania słuchowego wymagają dzieci, które mają trudności:
- w skupieniu uwagi
- w nauce, pisaniu i czytaniu, w nauce języków obcych
- z rozumieniem mowy, gdy w otoczeniu jest szum, gwar lub hałas
- z rozumieniem dłuższych lub złożonych poleceń ustnych
- proszą często o powtórzenie pytania lub wypowiedzi
- często sprawiają wrażenie nieobecnych
- chorowały na przewlekłe wysiękowe zapalenia ucha środkowego lub na ostre zapalenia ucha, miały przerośnięty migdałek gardłowy.
Mimo, że podstawowe badania słuchu często nie wykrywają żadnych nieprawidłowości (prawidłowy słuch fizjologiczny), dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego mają duże problemy z koncentracją uwagi słuchowej i rozumieniem tego co się do nich mówi, szczególnie w hałasie, czyli np. w grupie klasowej. Zaburzone słyszenie utrudnia im efektywną komunikację i naukę.
Zaburzenia przetwarzania słuchowego mogą towarzyszyć innym zaburzeniom rozwojowym, takim jak: opóźniony rozwój mowy, specyficzne zaburzenia rozwoju językowego (SLI), zaburzenia uwagi bez nadreaktywności (ADD) lub zaburzenia uwagi z nadreaktywnością (ADHD), trudności w uczeniu się.
Każdy etap treningu słuchowego poprzedzony jest diagnozą wyższych funkcji słuchowych baterią znormalizowanych testów Neuroflow przeprowadzoną przez certyfikowanego terapeutę metody Neuroflow®.Po wykonaniu diagnozy w kierunku zaburzeń przetwarzania słuchowego rodzice otrzymują raport z badania zawierający wyniki dziecka, ich analizę oraz posumowanie i zalecenia dla nauczycieli.
Jeśli rodzice podejmą decyzję o rozpoczęciu treningu Neuroflow, wówczas zespół APD Medical na podstawie zebranych danych proponuje indywidualnie dopasowany do potrzeb dziecka zestaw ćwiczeń. Ćwiczenia oparte są na konkretnym materiale językowym. przykładowy przebieg terapii terapeuta demonstruje podczas spotkania w poradni.
Neuroflow ATS® jest aktywną formą treningu, sprofilowanego odmiennie dla każdego z podtypów klinicznych zaburzeń przetwarzania słuchowego. Trening realizowany jest on-line na specjalnie do tego stworzonej platformie internetowej. Terapia odbywa się w domu dziecka pod kontrolą rodzica. Sesje treningowe mają miejsce 3 razy w tygodniu przez około 8 tygodni (jeden etap), przy czym każda z nich trwa ok. 20-25 min. Stopień trudności zadań dostosowywany jest do możliwości dziecka i zmienia się w sposób adaptacyjny, tak aby zadanie nie było zbyt łatwe, ani zbyt trudne. Jeśli dziecko ma trudności w pracy z rodzicem w domu lub nie jest to możliwe czasowo, trening Neuroflow można przeprowadzić w poradni. Dziecko uczestniczy wówczas w zajęciach 2 razy w tygodniu.
Ilość etapów potrzebnych do uzyskania poprawy funkcjonowania w sferze słuchowej i zmniejszenia nasilenia objawów CAPD zależy od indywidualnych postępów dziecka. Cały trening trwa zwykle od 12 do 24 tygodni każdy kolejny etap treningu słuchowego poprzedzony jest wizytą kontrolną.
Podstawą do rozpoczęcia diagnozy i terapii zaburzeń przetwarzania słuchowego jest dostarczenie aktualnego badania słuchu fizjologicznego.
Do rozpoczęcia terapii w domu potrzebny jest podstawowy sprzęt komputerowy: komputer stacjonarny lub laptop, słuchawki stereofoniczne i dostęp do Internetu.
KORZYŚCI TERAPII NEUROFLOW
Aktywny Trening Słuchowy metodą Neuroflow® usprawnia:
- różnicowanie dźwięków mowy, naukę czytania i pisania, naukę języków obcych
- utrzymanie uwagi na głosie nauczyciela szczególnie w szumie i hałasie
- podzielność uwagi, gdy jednocześnie mówi kilka osób lub gdy należy słuchać nauczyciela
i jednocześnie robić notatki - wydłuża pamięci słuchową
- rozwija mowę, prawidłową artykulację i melodię języka (prozodię).
W efekcie skutkuje poprawą wyników w nauce, szczególnie w zakresie umiejętności czytania, pisania ze słuchu i uczenia się drogą słuchową.
Bardzo często po zakończeniu terapii Neuroflow obserwowane są u dziecka inne korzystne zmiany takie jak:
- poprawa pewności siebie
- wzrost samooceny
- obniżenie poziomu stresu przy wykonywaniu trudnych zadań
- poprawa komunikacji z rówieśnikami, polepszenie relacji społecznych.
Informację opracowano wykorzystując materiały opracowane przez APD Medical Spółka z.o.o.
Badanie rozwoju intelektualnego ma na celu ocenę inteligencji i zdolności poznawczych.
Do diagnozy rozwoju intelektualnego w naszej placówce wykorzystywane są testy:
- Skala Inteligencji Stanford-Binet 5 (SB5). Test oceniający inteligencję i zdolności poznawcze. Przeznaczony jest do badania dzieci i młodzieży w wieku od 2 do 18 lat oraz dorosłych.
- IDS-2 Skale Inteligencji i Rozwoju dla Dzieci i Młodzieży – wybrane próby-moduł inteligencji. Oprócz badania inteligencji ogólnej IDS-2 daje możliwość oceny stopnia niepełnosprawności intelektualnej. Przeznaczony do badania dzieci i młodzieży w wieku 5-20 lat.
- Neutralny Kulturowo Test Inteligencji Cattella – (CFT 20-R). Służy do pomiaru inteligencji ogólnej (wrodzonej). Zadania wymagają rozumowania indukcyjnego na materiale geometrycznym. Stosowany jest do badania dzieci i młodzieży w wieku 8-19 lat oraz dorosłych.
System Oceny Zachowań Adaptacyjnych to narzędzie umożliwiające kompleksową ocenę zachowań adaptacyjnych niezbędnych do efektywnego i niezależnego funkcjonowania w społeczności. Kwestionariusz składa się z 5 wersji: dwóch dla rodzica i dwóch dla nauczyciela (0-5 lat oraz 5-21 lat), oraz wersji do samoopisu przeznaczonej do badania osób w wieku od 16 do 21 lat.
Każda z wersji składa się z 10 skal opisujących różne aspekty funkcjonowania adaptacyjnego: Komunikacja, Życie w społeczności, Umiejętności funkcjonalne, Życie domowe, Życie szkolne, Zdrowie i bezpieczeństwo, Wypoczynek, Samoobsługa, Kierowanie sobą, Uspołecznienie, Motoryka (do 5 roku życia), Praca (od 16 roku życia).
ABAS-3 jest pierwszym w pełni znormalizowanym narzędziem na polskim rynku testów służącym do oceny zachowań adaptacyjnych u dzieci i młodzieży. To przede wszystkim znakomite narzędzie do oceny poziomu przystosowania społecznego, które jest drugim ważnym kryterium, obok poziomu funkcjonowania intelektualnego, w diagnozie niepełnosprawności intelektualnej. Posiada także szereg innych zastosowań:
- pomoc w diagnozie i klasyfikacji zaburzeń rozwojowych i zaburzeń zachowania;
- diagnoza ograniczeń funkcjonalnych pojawiających się u dzieci i młodzieży z zaburzeniami i niepełnosprawnościami;
- narzędzie dokumentujące konieczność otrzymania przez badaną osobę określonych form wsparcia;
- w procesie planowania i monitorowania;
- ewaluacja określonych programów terapeutycznych lub badań nad efektywnością terapii.
Podczas spotkania wykonywane są próby kliniczne i analiza wypełnionych przez rodziców, nauczycieli i samego ucznia kwestionariuszy:
-Kwestionariusz Conners 3. Pierwsze w Polsce tak obszerne narzędzie do diagnozy ADHD i zaburzeń współwystępujących, które daje szereg możliwości, takich jak ocena funkcji wykonawczych, zastosowanie skal kontrolnych, identyfikacja obszarów nieprzystosowania, przesiewowa ocena objawów lęku i depresji oraz bezpośrednie powiązanie z systemem klasyfikacji zaburzeń DSM-5. Zestaw kwestionariuszy Conners 3 umożliwia zebranie informacji od różnych osób, patrzących na problemy dziecka z różnych perspektyw (zawiera wersje dla rodzica, nauczyciela i do samoopisu). Kwestionariusze przeznaczone są do badania dzieci i młodzieży w wieku 6-18 lat.
-IDS-2 Skale Inteligencji i Rozwoju dla Dzieci i Młodzieży – wybrane próby – funkcje wykonawcze. Ocena funkcji wykonawczych w IDS-2 uwzględnia ich 3 podstawowe mechanizmy: hamowanie, pamięć roboczą i giętkość poznawczą. Testy mierzące funkcje wykonawcze wymagają fluencji słownej, podzielności uwagi (jednoczesnego wykonywania dwóch czynności), hamowania i planowania reakcji. Przeznaczony do badania dzieci i młodzieży w wieku 5-20 lat.
- Badanie kompetencji emocjonalnych młodzieży od 16 roku życia więcej…
W badania psycholog może korzystać z następujących narzędzi diagnostycznych. O ich doborze decyduje po konsultacji (wywiadzie) z rodzicami:
- Kwestionariusz do diagnozy cech osobowości (NEO-FFI). Kwestionariusz do diagnozy cech osobowości w pięciu skalach: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność. Wersja dla młodzieży od 15 r.ż. i dorosłych ma charakter samoopisowy.
- Kwestionariusz do Pomiaru Depresji (KPD). Kwestionariusz bada podstawowe objawy związane z obniżeniem nastroju, takie jak utrata energii, anhedonia, myśli samobójcze, pesymizm i poczucie winy. Wersja dla młodzieży od 16 r.ż. i dorosłych ma charakter samoopisowy.
- Zestaw Kwestionariuszy do Diagnozy Depresji u Dzieci i Młodzieży (CDI-2). Zestaw kwestionariuszy CDI 2 zawiera komplet narzędzi diagnostycznych, które zapewniają wszechstronną ocenę symptomów depresji u dzieci w wieku od 7 do 18 lat. CDI 2 umożliwia opis dziecka z trzech różnych perspektyw: samego dziecka, rodzica (lub opiekuna) i nauczyciela. CDI 2 może pomóc w identyfikacji dzieci i młodzieży cierpiących z powodu objawów depresyjnych. Dzięki temu, że zapewnia wskaźnik zakresu i nasilenia symptomów depresyjnych.
- Kwestionariusz Poczucia Stresu (KPS). Kwestionariusz przeznaczony jest do pomiaru struktury doznań stresowych. Wersja dla młodzieży od 16 r.ż. i dorosłych ma charakter samoopisowy.
- Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (STAI). Jest narzędziem przeznaczonym do badania lęku rozumianego jako przejściowy i uwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki oraz lęku rozumianego jako względnie stała cecha osobowości. Wersja dla młodzieży od 15 r.ż. i dorosłych ma charakter samoopisowy.
- Test IDS 2 – wybrane próby – kompetencje społeczno-emocjonalne. Moduł bada umiejętności rozpoznawania i regulacji emocji oraz doboru strategii społecznych. Przeznaczony jest do badania dzieci i młodzieży w wieku 5-20 lat.
- Kwestionariusz do diagnozy temperamentu (EAS). Kwestionariusz do diagnozy temperamentu rozumianego jako zespół dziedziczonych cech osobowości. Wersja dla młodzieży od 16 r.ż. i dorosłych ma charakter samoopisowy. Zawiera pięć skal dotyczących: Emocjonalności, Strachu, Złości, Aktywności i Towarzyskości.
- ASRS (Zestaw Kwestionariuszy do Diagnozy Spektrum Autyzmu). ASRS obejmuje szeroki zakres badań zachowań powiązanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, takich jak problemy w zakresie umiejętności komunikacyjnych, deficyty uwagi, trudności w kontaktach z rówieśnikami i z dorosłymi. Uwzględnia również kryteria diagnostyczne z DSM-IV-TR. Przeznaczony jest do badań dzieci i młodzieży do 18 r.ż.